Cahit Arf, aslında hepimizin tanıdığı bir yüzdür. Neredeyse her gün elimizden gelip geçen 10 liralık banknotların arka yüzünde bulunur ve pek çok kişi Cahit Arf kimdir merak eder. Ülkemizde yetişmiş çok büyük bir matematikçidir, bilim dünyasına kendi ismiyle anılan matematiksel terimler bırakmıştır. Aynı zamanda TÜBİTAK’ın ilk bilim kurulu başkanı olmuştur.
Ülkemizde ve Dünyada tanınan sayılı matematikçilerdendir. Cahit Arf ülkenin, integrali bilen kimselerin matematikçi sayıldığı zamanlardan, derin matematik konularının konuşulduğu zamanlara gelmesinde büyük rol oynamıştır.
Bu Yazımızda Neler Var :
Cahit Arf Kimdir?
Cahit Arf, 1910 yılında Selanik’te dünyaya gelmiştir. Balkan savaşları Arf’ı ve ailesini İstanbul’a göç etmeye zorlamıştır. Daha sonra İzmir’e taşınmıştır. Burada okulundaki bir öğretmen sayesinde matematiğe ilgi duymaya başlamıştır, bir çocuk için öğretmenin ne kadar önemli bir faktör olduğunu buradan da çok net anlayabiliyoruz.
Lise zamanlarında matematiğe olan ilgisini ve yeteneğini fark eden ailesi Cahit Arf’ı Fransa’ya St. Louis Lisesi’ne göndermiştir. 3 yıllık olan bu lise öğrenimini 2 yılda tamamlayarak ülkesine dönmüştür. Cahit Arf kimdir sorusunu kısaca yanıtladıktan sonra sizlere kısaca hayatından ve matematiğe olan katkılarından bahsetmek istiyoruz.
Cahit ARF Hayatı
Yükseköğrenimini de Avrupa’da tamamlayan Arf, daha sonra ülkeye dönerek Galatasaray Lisesinde matematik öğretmeni olarak görev almıştır. Bunun dışında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi’nde doçent adayı olarak da görev almıştır. Cahit Arf’ın Dünya çapında tanınmasına, Göttingen Üniversitesinde yaptığı doktora çalışması yol açmıştır. Matematikçilerin çok zor dediği bir konuyu tek başına doktora tezinde tamamlamıştır. Bu doktora çalışmasında bulduğu sonuçların bazıları Hasse-Arf Teoremi olarak geçmektedir.
1938 yılında Türkiye’ye geri dönen Cahit Arf, 1955’de ordinaryüs profesör unvanını almıştır. 1962 yılında öğretmen olarak Robert Kolejinde matematik dersleri vermiştir. TÜBİTAK’ın kurulmasında, gelişmesinde çok büyük emeği geçmiştir ve 1947 yılında TÜBİTAK bilim ödülü almıştır. Bunların dışında Türk Matematik Derneği Başkanlığını yapmıştır. 1997 yılında geçirdiği bir kalp rahatsızlığı nedeniyle İstanbul’da hayata gözlerini yummuştur.
Cahit ARF’ın Matematiğe Katkıları
Matematik alanında adından sık sık bahsettiren Cahit Arf’ın, cebir alanında da farklı çalışmaları bulunmaktadır. Matematikte pergel ve cetvel kullanımını ortaya koymuştur. Arf halkaları, Arf sabiti ve Arf kapanışları da çalışmaları neticesindeki buluşları arasında yer alır.
Cebir, elastisite teorisi, geometri, analiz ve mühendislik matematiği alanında yaptığı çalışmalar sayesinde matematiğe büyük katkı sağlamıştır. Almanya’da bulunduğu sırada yaptığı çalışmalar neticesinde ise Arf değişmezlerini bulmuştur. İlk bilimsel çalışması olarak anılan çalışmaları 1939’da Crelle Journal adlı ünlü bir Alman matematik dergisinde yayınlanmıştır.
1943 yılında Türkiye’ye dönüş yapıp İstanbul Üniversitesi’nde profesör olmasıyla, cisimler üzerindeki problemle uğraşıp kuadratik formları sınıflandırmıştır. Bu sınıflandırmada oldukça başarılı olduğu bilinmektedir. Sınıflandırdığı kuadratik formların değişmezlerini inşa etmiştir. Bu da Dünyada ‘Arf Invariantlan’ olarak geçmektedir. Bu çalışması da Crelle dergisinde yayınlanıp Cahit Arf’ı Dünyaya tanıtmıştır.
Cahit Arf, Orta Doğu Teknik Üniversitesinde çalışırken hem Türk hem de Dünyadaki çoğu matematikçilerin ufkunu genişletmiş ve aynı zamanda Dünyadan kopuk bir bilim insanı olmadığını kanıtlamıştır. Meslektaşlarının yanı sıra öğrencilerine de ilham olan Cahit Arf, matematiği bir yaşam tarzı olarak görmüştür ve öğrencilerine “Matematiği ezber yaparak öğrenmeyin” diye öğüt vermiştir.
Cahit Arf, bilime vermiş olduğu değerle ve araştırmacı ruhuyla Türk bilimine ve akademisyenlere örnek olan büyük bir bilim insanıdır. Zekasıyla da “Türkiye’nin Einstein”ı olarak bilinmektedir. Ölmeden önceki son yıllarında biyoloji bilimi üzerine çalışmalar yapmıştır. TÜBİTAK bilim ödülünün yanı sıra ODTÜ Onur Doktorasını da almıştır.
Matematik bilimiyle ilgilenmesinin yanı sıra toplum sorunları konusuna da oldukça ilgisi vardı. Ayrıca Cahit Arf ülkesine bağlılığı ile de bilinirdi. Öğrencileri ve meslektaşları tarafından çok sevilen, doğru bildiğinden şaşmayan “hocaların hocası” olarak anılmaktadır. Bütün yaşamı boyunca sayamayacağımız kadar çok kişiye ilham olan, bilimi sevdiren Cahit Arf hayatı boyunca hep açık sözlü bir insan olmuştur. Matematik alanıyla ilgili birçok makalesi, çalışması, konferansı olan bu ünlü bilim insanının “Anlamak Tutkunu Bir Matematikçi” adlı bir kitabı da bulunmaktadır.
Yaşamını yitirdikten sonra bile çalışmalarıyla ve zekasıyla unutulmayan her zaman anılan Cahit Arf, umarız yaşadığı yıllardaki gibi gençlere ve meslektaşlarına ilham olmaya devam ediyordur. Matematik, çoğu öğrenci için korkutucu görünür Cahit Arf’ın da hayatında gördüğümüz gibi her şey öğretmen ve öğrenme yoluyla ilgilidir. Matematiği seven, sevdiren öğretmenlerin, bilim insanlarının ülkemizde artması dileğiyle..
Editör Önerisi: Matematiğe katkıları ile de tanıdığımız Az Bilinen Taraflarıyla Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk yazımızı da mutlaka okumanızı tavsiye ediyoruz.